Podbój Syrii, Egiptu i Afryki Północnej

Ekspansja arabska z Półwyspu zaczęła się jeszcze za Mahometa od ataków na południową Syrię – tereny dzisiejszej Jordanii. W czasie wojen odszczepieńczych za kalifa Abū Ba-kra wypady zaczęły się nasilać. Szczególną rolę odgrywał wybitny dowódca Chālid Ibn al-Walīd, który najpierw walczył w perskiej Mezopotamii, a następnie kalif powierzył mu prowadzenie operacji przeciw Bizancjum w Syrii. Gdy jednak Abū Bakr umarł, kolejny kalif – ‘Umar – zmienił dowódcę i powierzył dowodzenie Abū ‘Ubajdzie Ibn al-Dżarrāḥowi.

W obu tych miejscach: w Syrii i Mezopotamii Arabowie ze-tknęli się z nową cywilizacją i nową organizacją, a przede wszystkim z kulturami miejskimi. Nie tylko zajmowali wielkie miasta – Damaszek, Jerozolimę, ale także zakładali swoje wła-sne, najpierw jako tymczasowe obozy wojskowe takich jak Al-Baṣra, Al-Kūfa, czy w późniejszych czasach w Afry-ce: Al-Fusṭāṭ i Al-Qajrawān.¹

Historycy wiele uwagi poświęcają ważnym bitwom, do ja-kich doszło w Syrii, a także zdobywaniu najważniejszych miast. Tu zaprezentowano fragmenty arabskich tekstów: opis zajmo-wania Damaszku w ujęciu Al-Balādhuriego oraz fragmenty relacji o bitwie nad rzeką Al-Jarmūk we wczesnej kronice Al-Azdiego Futūḥ asz-Szām (Podbój Syrii). Obu wydarzeniom w badaniach historycznych poświęcona sporo uwagi. Liczne stu-dia tu wymienione mogą służyć do poszerzenia wiedzy na te-mat tych wydarzeń i ich tła.