Początki gromadzenia tekstu Koranu

Walki w Al-Jamāmie skończyły się śmiercią wielu towa-rzyszy Proroka. Przede wszystkim zginęli ludzie, którzy znali Proroka i pamiętali słowo Boże, które przekazywał. Dla Abū Bakra znaczyło to, by należy spisywać Boskie objawienie. To zadanie zlecił Zajdowi Ibn Thābitowi, przybranemu synowi Pro-roka. Niestety, zadania nie udało się wykonać za życia Abū Bakra, który umarł w 634 roku. Dopiero trzeci kalif ‘Uthmān (panował w latach 644–656) powrócił do dzieła zgromadzenia tekstu Koranu.

Ibn Abī Dāwūd (zm. 929) jest autorem „Księgi tekstów koranicznych” (Kitāb al-maṣāḥif), którą zaczyna od opowieści na temat tego, dlaczego i jak przystąpiono do gromadzenia tekstu koranicznego za kalifa Abū Bakra.

[Ibn Abī Dāwūd, Kitāb al-maṣāḥif, oprac. Muḥibb ad-Dīn ‘Abd as-Subḥān Wā‘iẓ, Bejrut 2002, t. I, s. 158–159:]

Zajd Ibn Thābit opowiadał, że Abū Bakra martwiło to, że tak wielu muzułmanów zginęło w Al-Jamāmie. Był wtedy u niego ‘Umar, który dodał: 
– Do mnie też to dotarło. 
– Tak było, śmierć dosięgła tam wielu recytatorów Koranu. Obawiam się, że dosięgnie ich również w innych miejscach. A wtedy Koran przepadnie. Trzeba, żebyście go zebrali. 
Zwróciłem się do ‘Umara: 
– A jak chciałbyś zrobić coś, czego nie zrobił Wysłannik Boga?
Na to ‘Umar rzekł:
– On był najlepszy i nieustannie mnie o to wypytywał. A wtedy Bóg otwarł moje serce na to, na co Bóg otwarł jego ser-ce. I dostrzegłem to, co dostrzegł on.
Abū Bakr rzekł:
– Jesteś młodym i rozsądnym człowiekiem. Spisywałeś objawienia Wysłannika Boga. Nie mam nic przeciwko temu, byś i teraz je spisywał.
– Na Boga! – odparł ‘Umar – Gdybyście mi kazali przenieść górę, nie byłoby to dla mnie trudniejsze zadanie niż to, co mi nakazujecie.

Spytałem ich obu:
– A jak chcecie zrobić coś, czego nie zrobił Wysłannik Boga?
Abū Bakr i ‘Umar odparli:
– To prawda, Wysłannik był najlepszy.
Potem Abū Bakr i ‘Umar tak długo mnie o tę sprawę wypytywali, aż Bóg otworzy moje serce przed tym, który otworzył ich serca. Zobaczyłem to, co oni widzieli. Poszukiwałem Kora-nu, przepisywałem z kart, z gałązek palm, płaskich kamieni, pamięci ludzi. Zdarzyło się kiedyś, że umknął mi werset, który usłyszałem od Wysłannika Boga: „Przybył do was wysłannik spośród was samych” (Koran 9:128). Szukałem tego wersetu i odnalazłem u Chuzajmy Ibn Thābita, więc umieściłem go na swoim miejscu w surze.

W czasie krótkiego kalifatu Abū Bakra kilku doszło co naj-mniej do dwóch istotnych wydarzeń, które zadecydowały o przyszłości kalifatu. Po uśmierzeniu buntów plemiennych i skonstruowaniu zjednoczonego kalifatu na Półwyspie, Abū Bakr rozpoczął wypady wojenne w dwóch kierunkach: przeciw Bizancjum w Syrii i przeciw sasanidzkiej Persji w Mezopotamii. Drugim ważnym osiągnięciem Abū Bakra było zainicjowanie kolekcjonowania tekstu świętej księgi islamu: Koranu.

Umierając pod koniec 634 roku mógł być przekonany, że stworzył podwaliny przyszłego imperium. Zadbał też o konty-nuację kalifatu wyznaczając na swojego następcę ‘Umara – przyjaciela Proroka. ‘Umar, podobnie jak Abū Bakr, był teściem Mahometa.¹