Wnętrze (i zewnętrze) meczetów

Meczet pełni różnorakie funkcje. W tym miejscu skupmy się na tych elementach wnętrza (i zewnętrza), które są dla niego charakterystyczne. Najważniejsze z nich to:

• haram – główna sala służąca do modlitwy w meczecie.
• mida’a – jest to miejsce, gdzie dokonuje się rytualnej ablucji. Ablucji dokonuje się przed modlitwą (więcej na ten temat w module o rytuałach w islamie) w specjalnym pomieszczeniu. Kobiety i mężczyźni dokonują ablucji w osobnych pomieszczeniach ze względu na segregację. Mida’a znajduje się poza salą modlitewną. Często znajduje się przy przedsionku do sali modlitewnej.
• minaret – to wieża, z której muezzin nawołuje do modlitwy. Może to być wieża, która znajduje się obok meczetu, albo taka, na którą można wyjść bezpośrednio z gmachu meczetu.
• minbar – to podwyższenie, z którego imam wygłasza chutbę, czyli kazanie. Podwyższenie to często składa się z kilku, czy nawet kilkunastu schodów. Chodzi tu o to, aby głos imama był słyszalny dla zebranych (obecnie jest to możliwe dzięki systemowi nagłośnienia). Minbar jest jednym z centralnych elementów meczetu. Znajduje się zazwyczaj tuż obok mihrabu.
• mihrab – to wnęka wyznaczająca kierunek modlitwy zwany kibla. Jest to najważniejszy element architektoniczny w tym sensie, że to on wyznacza, gdzie jest centralna część meczetu. Kibla to kierunek wyznaczany z meczetu do Mekki, a tam – do Al-Kaby. Warto zwrócić uwagę na to, że konstruktorzy meczetów musieli znać się na matematyce i geografii, aby właściwie wyznaczać kierunek modlitwy z dowolnego miejsca, w którym budowali meczet.
• riwak – to kolumnady, które odgradzają meczet od otoczenia. Kolumnady i towarzyszące im mury meczetu mają z jednej strony funkcję symboliczną – odgradzają meczet od przestrzeni miasta, a z drugiej zapewniają cień zebranym osobom.
• sadżdżada – dywany, którymi usłana jest podłoga meczetu, a zwłaszcza sal do modlitwy. Wynika to z tego, jak wygląda modlitwa – podczas niej muzułmanie biją pokłony – stąd ważne, aby mieli do tego odpowiednie warunki. Dywany w meczecie są z tego względu bardzo czyste. Co więcej, wchodząc do meczetu należy zdjąć obuwie. Słowo sadżdżada pochodzi od tego samego rdzenia, co masdżid – czyli meczet.
• sahn – to z kolei podwórze otoczone kolumnadami (riwak), na którym zbierają się wierni idąc na modlitwę.
• musalla – to sala do modlitwy, jednak nie do modlitwy piątkowej, ale do codziennych modlitw, np. w miejscu pracy. Nie ma minbaru, jednak natomiast mihrab.

Główny meczet w Tbilisi (Gruzja). Wnętrze z widocznym na pierwszym planie minbarem. Źródło: Wikimedia Commons.