Ćwiczenie 2: Imiona i nazwiska uczniów „w wersji arabskiej”

Cele:

• Uwrażliwienie uczniów na różnice międzykulturowe
• Ukazanie względności uniwersaliów takich jak nazwisko

Poziom: szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa.

Czas: 25 min

Instrukcja dla nauczyciela

1. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że w większości krajów arabskich nie funkcjonuje odpowiednik naszego nazwiska. Omawia także inne formy wymienione poniżej.
2. Uczniowie tworzą swoje imiona w wersji arabskiej, 3-członowej i określają, które imię przodka traktowaliby jako nazwisko.
3. Uczniowie uzupełniają kartę pracy.

W wielu państwach arabskich tradycyjnie, zamiast nazwiska stosuje się imiona męskich przodków, tzn. jeśli Lajla ma ojca o imieniu Muhammad, jego ojciec ma imię Ahmad, a jej pradziadek Mustafa, to w oficjalnych dokumentach będzie ona widniała jako: Lajla Muhammad Ahmad Mustafa. Jak się zatem będzie przedstawiała? A tu bywa różnie, część osób przedstawi się jako Lajla Muhammad, część jako Lajla Ahmad, a jeszcze ktoś inny jako Lajla Mustafa. Dzieje się tak, ponieważ kwestie te nie są ujednolicone. W większości dokumentów wymaga się 3- lub 4-członowego zapisu (tj. trzech lub czterech imion). Bardzo rzadko wymaga się dwóch. W związku z tym każdy wybiera sobie sam, nieoficjalnie, jak się chce przedstawiać. Więc tak np. słynny Tamer Hosny (egipski piosenkarz i aktor), to tak naprawdę Tamer Hosny Sherif Abbas Farghaly, a Yasmine Sabri (egipska aktorka) to Yasmine Aszraf Sabri.

Nikt nie wybiera sobie „dwóch imion” (czyli naszej formy: „imię i nazwisko”) oficjalnie. Arabowie przedstawiają się dwoma imionami wedle własnego wyboru, który może być też różny dla różnych okazji, np. w szkole chłopiec zapisze, że nazywa się Ahmad Muhammad, ale już w sklepie – Ahmad Mustafa. A tak naprawdę w dokumencie ma: Ahmad Muhammad Mustafa Ali.

W języku arabskim bardzo popularne są też formy: „syn” kogoś, co potrafi być częścią imienia, np. Muhammad Bin Salman (książę Arabii Saudyjskiej) czy Bint, np. Bint Fatima (córka Fatimy).

Bardzo często występującymi formami są też: „matka” lub „ojciec” stosowane zamiast faktycznych imion, np. pani Ibtisam nie będzie przedstawiana jako „Ibtisam”, ale „Umm Ahmad” – czyli matka Ahmada. Jeśli ma ona więcej niż jedno dziecko, to przyjmuje się, że podaje się imię najstarszego. W niektórych konserwatywnych rodzinach (kiedy nie chce się publicznie podawać imion kobiet), podaje się imię najstarszego chłopca, nawet jeśli ma starszą siostrę. Tak samo dzieje się, kiedy mówimy o mężczyźnie, np. Abu Nur, to ojciec Nur. Poznajemy go zatem jako czyjegoś (Nur) ojca, ale nie znamy jego imienia. Jest to kwestia tradycji/kultury, a nie formalnego nazewnictwa. Poniższa tabela podsumowuje te przykłady.

W nawiasach kwadratowych podano formy, które – choć poprawne gramatycznie – nie są używane w świecie arabskim, ze względu na patrylinearną strukturę rodziny (nazwisko, dziedziczenie etc. od strony ojca/męża]