Ćwiczenie 1: Dom mądrości i superbohaterzy
Cele:
- Zapoznanie uczniów z rolą wiedzy i nauki w świecie arabskim
- Ukazanie roli kultury popularnej w świecie arabskim
Czas: 30 min
Poziom: szkoła podstawowa, szkoła średnia
Instrukcja dla nauczyciela
- Podziel uczniów na dwie grupy. Każda powinna przeczytać osobną część komiksu „The 99. Origins” (https://www.scribd.com/doc/34626550/The-99#)
- Grupa 1: strony: 3-11
- Grupa 2: strony: 12-21
- Każda grupa powinna krótko przedstawić historię kamieni wiedzy i Domu Mądrości, a następnie zastanowić się wspólnie nad następującymi sprawami:
- Jakie znaczenie miała dla Arabów wiedza?
- Co stanowiło zagrożenie dla wiedzy?
- Jakie przesłanie niesie ze sobą odwołanie się do historii we współczesnym komiksie?
- W dalszej kolejności:
- Uczniowie mogą samodzielnie poszukać informacji o Bajt al-Hikma (Dom Mądrości) i związanej z nim legendzie.
- Uczniowie mogą samodzielnie poszukać w komiksie wątków nawiązujących do islamu.
„The 99” to seria komiksów wydawana w latach 2007-2014 przez firmę Teshkeel Comic. Tytuł komiksu nawiązuje do 99 pięknych imion Boga wymienionych w Koranie. Z tego względu został początkowo zakazany w Arabii Saudyjskiej, gdyż oznacza to przypisywanie ludzkich twarzy zarezerwowanym dla Boga imionom. Jego bohaterami jest 99 chłopców i dziewcząt obdarzonych ponadnaturalnymi mocami – a każda koresponduje z odpowiednim Boskim atrybutem.
Komiks rozpoczyna się od historii, według której w bagdadzkim Bajt al-Hikma (arab. dom mądrości) kalif i bibliotekarze zgromadzili najcenniejszą wiedzę świata. W czasie najazdu Hulagu Chana i oblężenia Bagdadu (1258 r.), biblioteka zostaje zniszczona, a jej zbiory zatopione w rzece Tygrys. Strażnikom wiedzy udało się jednak zanurzyć w rzece 99 kamieni i przenieść na nią wiedzę, a kamienie wywieźć do Mekki (na czas pielgrzymki), a następnie do Andaluzji. Po 150 latach, gdy nastąpił podbój Grenady, kamienie zamierzono ponownie wywieźć, jednak ich strażnik chciał wchłonąć samodzielnie całą zgromadzoną w nich wiedzę i doprowadził do eksplozji, w efekcie której kamienie rozproszyły się po całym świecie. W czasach współczesnym młodzi ludzie z różnych państw znajdują kamienie i nabywają ich cudowne moce – mądrość (Hakim), dalekowzroczność (Basir), siłę (Dżabbar). Superbohaterowie nie noszą broni, są zróżnicowani etnicznie i religijnie[1].
Oblężenie Bagdadu wydarzyło się naprawdę. Według przekazów, mongolscy najeźdźcy wyrzucali książki z bagdadzkich bibliotek do rzeki Tygrys. Było ich na tyle dużo, że mógł ponoć przejść po nich jeździec konno; inne podania mówią o tym, że rzeka zaczerniła się od tuszu z utopionych w niej ksiąg, a jeszcze inne – że była czerwona od krwi wybitych naukowców. Jeden z naukowców Nasir ad-Din at-Tusi uratował około 400 tys. manuskryptów, które przeniósł do Maraghe (miejscowość znajduje się na terenie Iranu). Oblężenie i upadek Bagdadu przypieczętowały tzw. koniec złotego wieku islamu.
[1] Opis za: K. Górak-Sosnowska, Muzułmańska kultura konsumpcyjna, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2011.