Ćwiczenie 2: Al-Fatah i Hamas
Cele:
- Ukazanie uczniom zróżnicowania ideologicznego palestyńskich organizacji politycznych na przykładzie Al-Fatahu i Hamasu
- Przybliżenie uczniom roli Al-Fatahu i Hamasu w konflikcie bliskowschodnim
Czas: 25 minut
Poziom: szkoła ponadpodstawowa
Instrukcja dla nauczyciela
- Podziel uczniów na dwie grupy. Jedną z nich poproś o wyszukanie np. w Internecie informacji o Al-Fatahu, drugą – o Hamasie.
- Rozdaj uczniom karty pracy (por. karta pracy Al-Fatah i Hamas) i poproś o uzupełnienie tabeli oraz przyjrzenie się logom tych organizacji.
- Omówcie wspólnie odpowiedzi udzielone przez uczniów. Podczas dyskusji porównajcie:
- cele oraz interesy Al-Fatahu i Hamasu
- różnice ideologiczne pomiędzy Al-Fatahem a Hamasem,
- metody działania obu organizacji oraz ich ewolucję.
Al-Fatah (Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego) został założony w 1958 r. w Kuwejcie. Obecnie Al-Fatah sprawuje kontrolę na Zachodnim Brzegu (siedziba organizacji znajduje się w Ramallah). Początkowo celem organizacji było przywrócenie w Palestynie stanu sprzed 1948 r., metodami zbrojnymi. W swoich działaniach organizacja odwoływała się do różnych metod, w tym także terrorystycznych. Obozy partyzantów Al-Fatahu znajdowały się w Libanie i Jordanii. W 1964 r. utworzona została Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP), której celem było zintegrowanie wysiłków na rzecz budowy niepodległego państwa palestyńskiego. Założenia programowe OWP nawiązywały do idei panarabizmu oraz świeckiej wizji państwa. Al-Fatah zajmuje wiodącą pozycję w OWP. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku Al-Fatah odstąpił od stosowania metod terrorystycznych, co umożliwiło rozmowy pokojowe z Izraelem. Ważną rolę odegrał w nich lider OWP i Al-Fatahu Jasir Arafat. Al-Fatah jest organizacją świecką i wpisuje się w nurt palestyńskiego nacjonalizmu. W gronie przywódców Al-Fatahu są: Jasir Arafat, Mahmud Abbas czy Faruk al-Kaddumi.
Hamas (Muzułmański Ruch Oporu) powstał w 1987 r. w związku z rozpoczęciem pierwszej intifady. Jest fundamentalistyczną organizacją palestyńską, w swojej działalności odwołującą się do aktów terroru, w tym także ataków samobójczych, na cele cywilne i wojskowe w Izraelu. Hamas potępił porozumienia z Oslo i torpeduje wszelkie rozmowy pokojowe z Izraelem, skutecznie wstrzymując proces pokojowy. Od 2007 r. Hamas sprawuje pełną kontrolę nad Strefą Gazy (siedziba organizacji znajduje się w Gazie). W październiku 2023 r. członkowie organizacji zaatakowali Izrael, co stało się początkiem brutalnej wojny. W sferze ideologicznej Hamas odwołuje się do islamu – prowadzi aktywne działania ukierunkowane na islamizację życia publicznego w Strefie Gazy. Jego działacze prezentują postawy antyizraelskie i antysemickie. Hamas dąży do utworzenia państwa palestyńskiego w granicach sprzed 1967 r. Działalność organizacji cechuje także palestyński nacjonalizm, przy czym jest on rozumiany jako idący w parze z islamem. Wśród liderów Hamasu można wymienić: Ismaila Hanijję, Ahmada Jasina czy Chalida Maszala.
