Wprowadzenie

Meczet jest charakterystyczną, a zarazem najbardziej popularną budowlą typową dla świata islamu. Arabskie słowo masdżid oznacza „miejsce, gdzie bije się pokłony”. Daje to dość szerokie możliwości określania tego, co jest meczetem. Obok budynków, które były tworzone jako meczety – mają zatem charakterystyczne elementy architektury meczetu: kolumnady, kopuły, minarety, czy ejwany (iwany) – są takie, które zostały przysposobione do funkcji meczetu.

Różnicę w sposobie definiowania meczetu widać chociażby w liczbie meczetów w Polsce. Budynków, które zostały wybudowane jako meczety jest w kraju pięć: w tradycyjnie tatarskich miejscowościach Bohoniki i Kruszyniany, w Gdańsku, w Warszawie, a także najnowszy w Białymstoku. Jednak miejsc, które określane są jako meczety jest znacznie więcej (znacznie dłużą listę można znaleźć na stronie LekcjaReligii.pl). Są to domy, które zostały zaadaptowane na meczet (jak chociażby Centrum Kultury Islamu przy ul. Wiertniczej w Warszawie, które określane jest często „meczetem na Wiertniczej”), czy sale, w których zbierają się muzułmanie. Warto podkreślić, że meczetem może być symbolicznie każde miejsce zbiorowej modlitwy.

Meczet na Wiertniczej w Warszawie. Źródło: Wikimedia Commons.

Prorok Mahomet miał nauczać, że ziemia jest meczetem dla muzułmanów, więc mogą się modlić tam, gdzie się akurat znajdują – gdy przyjdzie pora modlitwy (Campo 1995: 133). Muzułmanie zwykli jednak organizować się i stawiać lub zakładać meczety, jeżeli tylko umożliwiały im to warunki finansowe, demograficzne i infrastrukturalne. Spore znaczenia ma w tym wypadku obowiązek wspólnego odmawiania modlitwy piątkowej w meczecie przez mężczyzn. Jednak niezależnie od tego, warto było mieć miejsce, w którym można było się spotkać, i – oprócz modlitwy – podejmować innego rodzaju aktywności. Meczety pełnią bowiem wiele różnych funkcji poza stricte sakralnymi (por. Role meczetów).