Id Al-Fitr
Id al-Fitr, powszechnie znane jako Święto Przerwania Postu (podczas ramadanu), ma ogromne znaczenie w islamie, ponieważ wyznacza zakończenie ramadanu, dziewiątego miesiąca muzułmańskiego kalendarza księżycowego, w którym odbywa się miesięczny post przestrzegany przez muzułmanów na całym świecie. Oprócz okresu, gdy muzułmanie powstrzymują się od jedzenia i picia, ramadan jest także czasem cierpliwości, wiary i współczucia. Obejmuje on także głęboką refleksję, oczyszczenie duszy, samodyscyplinę i niezachwiane oddanie Bogu. Praktyka religijna wykracza zatem poza post i dotyka innych obszarów życia osobistego i społecznego, takich jak rozwój duchowy, działania charytatywne i umacnianie wiary. Święto rozpoczyna się wraz z pojawieniem się księżyca w nowiu, symbolizującego koniec ramadanu i początek Id al-Fitr.
Data Id al-Fitr jest stała w muzułmańskim kalendarzu księżycowym, jednak każdego roku w kalendarzu gregoriańskim przesuwa się o około 11 dni wcześniej. Ta pozorna zmiana daty następuje, ponieważ kalendarz muzułmański opiera się na cyklu księżycowym, a gregoriański - na słonecznym. Dlatego też zgodnie z kalendarzem gregoriańskim data Id al-Fitr corocznie ulega zmianie. Id al-Fitr obchodzony jest radośnie przez trzy dni. W Turcji znany jest jako Święto Ramadanu lub Şeker Bayramı, co oznacza „Święto Cukru”. Nazwa ta odzwierciedla tradycję dawania podczas uroczystości słodyczy, takich jak baklawa i lokum, przyjaciołom, rodzinie i sąsiadom. Id al-Fitr to czas radości, wdzięczności i wspólnoty, gromadzący rodziny i przyjaciół, po miesiącu postu i refleksji.
Noc Przeznaczenia: Lajlat al-Kadr
Noc Przeznaczenia, zwana po arabsku „Lajlat al-Kadr”, to wyjątkowy czas dla muzułmanów. Uważa się, że jest to noc, kiedy Bóg z pośrednictwem anioła Gabriela objawił Prorokowi Mahometowi pierwsze wersety Koranu, świętej księgi islamu. Wydarzyło się to pod koniec ramadanu. W Koranie jest napisane, że Noc Przeznaczenia jest szczególnie ważna i wyjątkowa. Mówi się nawet, że jest to czas lepszy i cenniejszy niż tysiąc miesięcy. Oznacza to, że wszelkie dobre rzeczy, które zrobi się tej nocy, jak modlitwa lub dobre uczynki, będą warte więcej, niż gdyby robić je podczas wielu innych nocy. W Koranie jest także rozdział zatytułowany Kadr (Przeznaczenie, sura 97), który mówi o Nocy Przeznaczenia. Rozdział ten mówi o wyjątkowości tej nocy i zachęca muzułmanów, aby obchodzili ją z wielkim szacunkiem i oddaniem. Z tego powodu podczas ostatnich kilku dni ramadanu muzułmanie starają się więcej modlić i czynić dobre rzeczy.
Obchody Id al-Fitr
- Sprzątanie domów: Muzułmanie dokładnie sprzątają swoje domy przed obchodami ramadanu. Tradycja ta obejmuje staranne i skrupulatne sprzątanie w celu przygotowania gospodarstwa domowego na ramadan.
- Modlitwa Id w meczetach: W meczetach odbywają się specjalne, świąteczne modlitwy. Modlitwa Id, dokonywana pierwszego dnia Id al-Fitr, symbolizuje wspólne uwielbienie Boga. Dzień ten poświęcony jest radosnemu świętowaniu, nie obowiązuje wówczas post, a urzędy są zamknięte.
- Zakat al-Fitr: Zakat al-Fitr, znany również jako Fitrana (czyli jałmużna dawana z okazji Id al-Fitr), jest obowiązkowym aktem dobroczynności, który każdy dorosły muzułmanin musi wykonać przed modlitwą świąteczną jako, dowód wdzięczności i miłości do Boga. Celem zakat al-fitr jest zapewnienie, że nawet ci, którzy mają najtrudniejszą sytuację życiową, mogą przyłączyć się do obchodów Id al-Fitr. Działalność charytatywna jest obowiązkiem każdego dorosłego muzułmanina, który ma więcej żywności lub środków, niż potrzebuje dla swojej najbliższej rodziny. Kwota przekazana jako zakat al-fitr powinna wystarczyć na pokrycie podstawowych potrzeb żywieniowych człowieka w ciągu jedndego dnia, obejmujących zazwyczaj dwa posiłki. Określając wysokość jałmużny, skupiamy się na tym, co zaspokoi normalne dzienne potrzeby żywieniowe danej osoby. Jeśli chodzi o odbiorców, to zakat al-fitr nie może zostać wręczony osobom uważanym za zamożne według standardów muzułmańskich. Podobnie niedopuszczalne jest przekazywanie tej jałmużny członkom najbliższej rodziny, takim jak rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki i małżonek. Zamiast tego należy ją rozdać biednym i potrzebującym. Dana osoba może zdecydować się na oddanie swojego zakat al-fitr jednej biednej osobie lub podzielić go między kilka osób, ale kwota przekazywana każdemu powinna wystarczyć na pokrycie podstawowego zapotrzebowania na żywność na przynajmniej jeden dzień. Podsumowując, zakat al-fitr jest podstawową praktyką w islamie, której celem jest dzielenie się szczęściem i zapewnienie pomocy potrzebującym podczas świątecznego czasu Id al-Fitr.
- Świąteczne śniadanie i potrawy: Ważną tradycją podczas święta ramadanu jest przygotowywanie i spożywanie wyszukanych śniadań. Rodziny zbierają się, aby delektować się specjalnie przygotowanymi posiłkami, tworząc świąteczną atmosferę.
- Odwiedzanie cmentarzy: Podczas obchodów Id Al-Adha zwyczajem jest odwiedzanie cmentarzy, aby złożyć hołd zmarłym.
- Zbieranie cukierków: Podczas Eid al-Fitr dzieci uczestniczą w tradycji zbierania cukierków i kieszonkowego.
- Wizyty u krewnych: Id al-Fitr podkreśla znaczenie więzi rodzinnych. Odwiedzanie krewnych, zwłaszcza tych, których nie widuje się regularnie, staje się cenioną tradycją, sprzyjającą jedności i wspólnej radości.
- Pojednanie: Do najgłębszych tradycji należy akt godzenia nieporozumień. Rodziny i przyjaciele spotykają się podczas tego święta, podkreślając jedność, solidarność i chęć dzielenia się radością.
Ramadanowe pozdrowienia
Podczas Id al-Fitr ludzie używają różnych wyrażeń i pozdrowień, aby przekazać swoją radość i dobre życzenia. Podczas Id al-Fitr polscy muzułmanie zazwyczaj pozdrawiają „Id Mubarak” lub polskimi „Wesołych Świąt”, życząc zdrowia, szczęścia i pomyślności. Polscy Tatarzy łączą tradycje polską i turecką i w unikalny sposób używają zwrotów takich jak „Ramadan Bajram” i „Kurban Bajram” i pozdrawiając się „z bajramem” lub „z bajramczykiem”. Wyrażenia te ukazują mieszankę wpływów kulturowych podczas obchodów Id. Id al-Fitr jest ważny, ponieważ następuje po ramadanie – miesiącu postu, podczas którego muzułmanie powstrzymują się od jedzenia, picia, palenia i jakiejkolwiek aktywności seksualnej w ciągu dnia. Miesiąc ten jest także postrzegany jako czas refleksji, oczyszczenia duszy, ćwiczenia samodyscypliny i okazania oddania Bogu.