Dekoracje ramadanowe

Kolejnym ważnym aspektem kultury popularnej okresu ramadanu są różnego rodzaju dekoracje. Nie wszyscy mieszkańcy krajów arabskich w takim samym stopniu podchodzą do tego. Obecnie, nawet w konserwatywnej Arabii Saudyjskiej, widać coraz to większą chęć ozdabiania domów czy miejsc publicznych, ale nadal prym w tym wiedzie – wspomniany wcześniej – Egipt. Warto tu zacytować jedną z piosenek emirackiego wykonawcy, Husajna al-Dżasmiego: „Ramadan w Egipcie to coś wyjątkowego” [3]. Jako ciekawostkę warto dodać, iż była to piosenka stworzona do reklamy Orange w czasie ramadanu w 2021 roku.

Kiedy przejdziemy się po ulicach, np. Kairu zobaczymy wiele dekoracji, ale w szczególności lampki ramadanowe (fanus) – stały się one symbolem tego miesiąca w Egipcie za czasów dynastii Fatymidów, tj. dynastii panującej w Afryce Północnej w X-XII w. Jest to więc zatem typowo „egipski wynalazek”, czym Egipt się szczyci (fot.).

Lampa ramadanowa, fot. E. Wolny-Abouelwafa

Obecnie jednak produkowane są zabawki przypominające takie lampki, lub też o innych kształtach (patrz, zdjęcia niżej). Te egipskie fanusy kupuje się do mieszkań czy przed domy. Nimi dekoruje się restauracje, miejsca pracy itp. Ich chińskie odpowiedniki służą jako zabawki dla dzieci, zwykle także „grają” jakąś muzyczkę – najczęściej piosenki ramadanowe. 

Lampy ramadanowe, fot. E. Wolny-Abouelwafa

Warto zwrócić uwagę na postać umieszczoną na fanusie. To zdjęcie prezydenta Egiptu. Takie lampki były niezwykle popularne podczas ramadanu w 2014 roku. Dlaczego? Otóż 30-go czerwca 2013 roku po raz kolejny w historii Egiptu miliony obywateli wyszły na ulice. Żądali odejścia ówczesnego prezydenta Muhammada Mursiego. Wojsko, na czele z Abd al-Fattahem as-Sisim w odpowiedzi na żądania dużej części społeczeństwa, odsunęło Mursiego od władzy. Dla Egipcjan, którzy chcieli zmiany, As-Sisi stał się bohaterem, symbolem bezpieczeństwa, pozytywnej zmiany. Jego wizerunki stały się wszechobecne. Fanusy o kształcie As-Sisiego dzieliły się na dwa rodzaje: jedne z nich zawierały piosenki ramadanowe, a drugie popularną w obecnym czasie piosenkę dla wojska „Tislam il-ajadi”, tj. „Dziękuję wojsku mojego kraju”. Piosenka ta jest bardzo skoczna, radosna. As-Sisi nie jest jedyną postacią, która posłużyła jako inspiracja dla autorów zabawek. Kilka lat później, na fali popularności egipskiego piłkarza grającego dla klubu Liverpool – Muhammada Salaha – kupowano lampki o kształcie jego postaci.

Lampa o kształcie As-Sisiego, fot. E. Wolny-Abouelwafa

Świąteczny nastrój w okresie ramadanu widać także na okładkach czasopism. Poniżej skan jednej z nich.

Okładka ramadanowa, fot. E. Wolny-Abouelwafa

[3] Orange Ramadan 2021 „Ramadan fi Masr haga tania” Husajn Al-Dżasmi, YouTube, https://www.youtube.com/results?search_query=رمضان+في+مصر+حاجة+تانية [25.09.2023]