Pielgrzymka (hadżdż)

Pielgrzymka (hadżdż) – jest jedynym filarem islamu, który ma charakter w pełni fakultatywny. Zależy bowiem od stanu zdrowia i portfela wiernego (kobiet i mężczyzn). Celem pielgrzymki jest święte miasto islamu – Mekka. Jej czas przypada na 7-13 dni miesiąca zu al-hidżdża. Wówczas to do Mekki przybywają pielgrzymi z całego świata.

Pielgrzymka rozpoczyna się od przejścia w stan uświęcenia zwany ihram. Wówczas pielgrzymi dokonują pełnej ablucji, a mężczyźni dodatkowo nakładają specjalne dwuczęściowe, białe stroje. Pielgrzymka rozpoczyna się od siedmiokrotnego okrążenia Al-Kaby. Jest to budowla o kształcie sześcianu, a w jednym z jej rogów znajduje się Czarny Kamień. Następnie pielgrzymi udają się nieopodal w stronę pagórków As-Safa i Al-Marwa (gdzie niegdyś Hadżar – matka Isma’ila – szukała dla niego wody) i piją wodę ze źródła Zamzam. Następnie pielgrzymi udają się do miejsca zwanego Mina, gdzie ustawione są namioty, w których spędzają noc. Tak mija 8. dzień miesiąca zu al-hidżdża.

Dzień 9. rozpoczyna podróż na wzgórze Arafat, gdzie muzułmanie spędzają czas na modlitwie. Dzień Arafa jest najważniejszym dniem w roku kalendarzowym muzułmańskim. Jest to bowiem dzień przebaczenia, do którego Allah odnosi się w Koranie: "Dzisiaj udoskonaliłem dla was waszą religię i obdarzyłem was w pełni Moją dobrocią; wybrałem dla was islam jako religię.” (5:3). Przed modlitwą maghrib wyruszają do Muzadalify. Tam spędzają noc i zbierają kamienie do symbolicznego kamienowania szatana. Kamienie znajdują się w Minie. Kamienowanie odbywa się na pamiątkę kuszenia Ibrahima, by nie składał Bogu w ofierze swojego syna Isma’ila. Niegdyś były to kamienne kolumny, jednak obecnie zastąpiono je kamienną ścianą z rynną na dole, która ułatwia zbieranie wyrzuconych kamieni. W 10. dniu zu al-hidżdża następuje także złożenie ofiary na pamiątkę Ibrahima, który ostatecznie – zamiast syna Isma’ila – złożył w ofierze Bogu barana. Jest to zarazem początek jednego z dwóch głównych świąt muzułmańskich – Id al-Adha (Święto Ofiarowania). Dzień ten kończy się okrążeniami Al-Kaby. Następne dni (11-13. zu al-hidżdża) spędzają pielgrzymi w Minie kamienując szatana, a ostatniego dnia wracają do Al-Kaby i dokonują ostatniego okrążenia tej świątyni.

Uczestnictwo w pielgrzymce jest ważnym wydarzeniem w życiu muzułmanów, jednak niewielu jest sobie w stanie na to pozwolić. Według sondażu Pew Research Center z 2012 r. (pyt. 63c) w hadżdżu udział wziął co piąty muzułmanin z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, co dziesiąty z Afryki Subsaharyjskiej, a w pozostałych regionach udział pielgrzymów waha się od 3 do 8%. Jeżeli dana osoba nie ma możliwości wzięcia udziału w pielgrzymce, może wysłać swojego przedstawiciela (np. mieszkańcy wioski mogą złożyć się na to, aby w ich imieniu na hadżdż wyjechała jedna osoba). Jest to także spore przedsięwzięcie logistyczne dla miasta Mekka. Zamieszkuje je nieco ponad 1 mln osób, a na czas hadżdżu liczba ludności zwiększa się o 1-3 razy (pielgrzymów rokrocznie jest od ponad miliona do ponad trzech milionów). Trzeba mieć odpowiednią bazę noclegową, infrastrukturę lotniczą, komunikacyjną etc.

Pielgrzymi w Al-Masdżid al-Haram w 2008. Źródło: Wikimedia Commons.